یکی از مهم‌ترین تجهیزاتی که در زمینه پیچ و مهره و یراق آلات کاربرد گسترده‌ای دارند انواع واشرها با ابعاد، استانداردها و سایزهای مختلف هستند. واشرهای فلزی در واقع صفحات نازک کوچکی با سوراخی در وسط هستند که به عنوان یک وسیله کمکی برای پخش شدن نیرو و بار میان یک اتصال دهنده رزوه‌ای همچون پیچ و مهره از آن‌ها استفاده می‌شود. این موضوع باعث می‌شود تا فشاری که بر پیچ و مهره وارد می‌شود به شدت کاهش پیدا کند. در ادامه با ما همراه باشید تا با این واشرهای فلزی و کاربردهایشان بیشتر آشنا شویم.
مدل‌های مختلف واشرهای فلزی
همانطور که گفته شد واشرها انواع مختلفی دارند و در شکل‌های مختلف گرد یا گاها مربعی تولید می‌شوند. در ادامه انواع آن‌ها را معرفی می‌کنیم تا در هنگام خرید انواع پیچ و مهره محصول مناسب را انتخاب کنید.
واشر تخت
این نوع واشر در دو نوع ساده و ضربه‌گیر وجود دارد که از ابتدایی‌ترین نوع واشر به شمار می‌روند. واشر ساده تخت، دایره‌ای شکل است و در مرکز آن سوراخ قرار دارد و برای ایجاد فاصله و افزایش استحکام اتصال به وسیله توزیع فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوع ضربه گیر آن نیز قطر خارجی بیشتری داشته و با داشتن سطح بزرگتر قابلیت ضربه گیری بیشتری دارد. از این نوع واشر معمولا برای فلزاتی مانند آلومینیوم و ورق‌های فلزی نازک که سختی زیادی ندارند استفاده می‌شود.
واشر شانه
این نوع واشر برای عایق بندی بخش‌های مختلف مونتاژ مانند سیم یا پیچ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
واشر برجسته
این نوع واشر از یک لایه ضخیم و گود ساخته شده که در واقع یک طرف آن برآمده و طرف دیگر فرورفته است و پیچ به طور کامل در آن فرو می‌رود که بیشتر جنبه تزئینی دارد.
واشر فنری
نام این نوع واشرها بر اساس خاصیت فنری که دارند انتخاب شده که برای گرفتن ارتعاشات اتصالات مورد استفاده قرار می‌گیرند تا اتصالات از استحکام بیشتری برخوردار باشند. در واقع با ایجاد یک برش در حلقه این واشر دو لبه آن در سطح بالاتری قرار گرفته‌اند که بتوانند خاصیت ارتجاعی یا فنری را داشته باشند.
واشر منحنی
واشرهای منحنی با چرخش در دو جهت، شکلی موج مانند ایجاد می‌کنند و به خوبی بار را توزیع می‌کنند. موارد استفاده از این مدل واشر بیشتر به عنوان بالشتک و اسپینر دیده می‌شود.
واشر لب پر
در واقع به واشرهای تختی که در یک طرف خود بریدگی دارند لب پر گفته می‌شود. این نوع واشرها را برای مکان‌هایی با محدودیت فضا استفاده می‌کنند.
واشر مربعی
واشرهای فلزی به شکل مربع نیز کاربردهای فراوانی برای استحکام اتصالات دارند.
واشر قفل کننده
این نوع واشرها در سه مدل مختلف دندانه خارجی، دندانه داخلی و گوه‌ای شکل تولید می‌شوند. که هر کدام موارد استفاده خاصی دارند. به عنوان مثال واشرهای دندانه داخلی برای اتصالاتی با فشار کم مورد استفاده قرار می‌گیرند در حالی که واشرهای دندانه خارجی را برای فشارهای بیشتر و واشرهای گوه‌ای برای ارتعاشات شدید به کار می‌گیرند.
واشر بلویل یا مخروطی
از این نوع واشر فنری حالتی دو طرفه دارد و برای نیروهای بسیار شدید و سنگین با انحراف کوچک استفاده می‌شود.
واشر سیل کننده
این نوع واشرها در زیر خود لایه‌ای با عنوان نئوپرون دارند که برای آب بندی سیستم لوله کشی و جلوگیری از ورود آب و هوا در قسمت‌های مختلف کاربرد دارند.
نحوه اندازه گیری واشرهای فلزی
برای اندازه گیری واشرها آن‌ها را طبق موارد مختلفی سایز بندی می‌کنند. دانستن این ویژگی‌ها و قرار گرفتن انواع واشرها در دسته‌های مختلف سبب می‌شود تا کاربرد و کیفیت آن راحت‌تر قابل تشخیص باشد. به عنوان مثال اندازه قطر درونی و بیرونی واشر و ضخامت آن از مهم‌ترین فاکتورهایی هستند که در این زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرند. همچنین میزان قوس تراش لبه‌های واشر و میزان قوس تراش سطح آن نیز از دیگر مواردی هستند که بر اساس آن‌ها اندازه گیری و دسته بندی واشرهای فلزی انجام می شود.
مهم‌ترین کاربردهای واشرهای فلزی
بیشترین استفاده‌ای که از واشر فلزی می‌شود برای ایجاد فاصله میان پیچ و مهره و سطح کار است. همچنین این قطعات کوچک می‌توانند استحکام میان پیچ و مهره‌ها را افزایش دهند. از واشر برای جلوگیری از ورود و خروج آب از قسمت‌های درز یا به اصطلاح آب بندی نیز بهره می‌گیرند که در اتصالات لوله آب و مایعات دیگر کاربرد آن را مشاهده می‌کنیم. به طور کلی کاربردهای این نوع واشرها به چند نوع تقسیم بندی می‌شود که در ادامه توضیح می‌دهیم.
اتصال دو سطح تخت با واشر فلزی
واشرهای فلزی با قرار گرفتن بر روی مهره یا زیر سرپیچ می‌توانند دو سطح تخت را به یکدیگر متصل کرده و اتصالات را کاملا محکم و قوی سازند.
جلوگیری از حرکت پیچ‌ها
یکی از مهم‌ترین مواردی که در اتصالات اهمیت بسیاری دارد تکان نخوردن و ثابت بودن پیچ‌ها است. از این رو واشر فلزی با قرارگیری در زیر سرپیچ از حرکت کردن و شل شدن پیچ و همینطور چرخش و پیچش قطعات مختلف بر روی یکدیگر جلوگیری می‌کند. برای این کاربرد بسته به نوع پروژه، معمولا از واشرهای قفل استفاده می‌شود.
توزیع یکنواخت فشار
زمان‌هایی که پیچ و مهره به صورت کاملا سفت و محکم به سطح کار متصل می‌شوند نقش واشرهای فلزی بیشتر به چشم می‌آید. استفاده از این واشرها به ویژه اگر سطح کار از چوب یا فلز نازک باشد ضرورت بیشتری دارد. چرا که بدون استفاده از آن‌ها احتمال ترک برداشتن یا شکستگی چوب و همچنین دفرمه شدن آن نیز وجود دارد.
واشرهای فلزی در اشکال متفاوت
طبق استانداردهایی که برای واشرها توسط موسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI) ارائه شده است تمام واشرها باید در یکی از این دسته بندی‌ها قرار گرفته و طبق آن تولید شوند. واشرهای نوع A انواعی هستند که از فولادی با تلورانس گسترده و وسیع ساخته شده و دقت در آن‌ها اهمیتی ندارد. در استاندارد نوع B واشرهایی قرار می‌گیرند که تلورانس‌های تنگ‌تری داشته و قطر بیرونی آن‌ها برای پیچ‌های خاصی با عنوان باریک، معمولی و عریض دسته بندی می‌شود.
کلام پایانی
واشرهای فلزی انواع مختلفی دارند که هر کدام برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی از مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها می‌توان به توزیع بار اتصال دهنده، ایجاد فاصله، پشتیبانی از سیستم‌های اتصال همچون پیچ‌ها و جلوگیری از شل شدن اتصالات اشاره کرد.
توجه داشته باشید که برای خرید واشر فلزی در اولین مرحله باید نوع پروژه و موقعیت اتصالات خود را در نظر بگیرید و متناسب با آن نوع واشر را مشخص کنید. همچنین واشر انتخابی شما باید شرایط فیزیکی خوبی داشته و با توجه به نوع کاربرد در مقابل فشار، ضربه و خوردگی مقاوم باشد.
