رول فوم چیست؟ انواع رول فوم + کاربرد رول فوم در صنایع مختلف

درباره‌ی رول فوم و انواع آن پرسشی دارید؟ در این مقاله تقریباً همه‌چیز را درباره‌ی رول فوم با شما در میان می‌گذاریم. از تاریخچه‌ رول فوم تا تعریف رول فوم، ویژگی‌های رول فوم و کاربرد رول فوم در صنایع مختلف. در این مطلب به تمام این موارد اشاره کرده‌ایم. امیدواریم تا پایان مقاله با ما همراه باشید. دست خالی برنمی‌گردید و جواب بسیاری از سؤالت خود درباره‌ی رول فوم را پیدا خواهید کرد. با ما همراه باشید تا با دنیای رول فومبیش از پیش آشنا شوید.

تاریخچه رول فوم

تاریخچه استفاده از فوم به دوران باستان برمی‌گردد. در گذشته، فوم از لاتکس طبیعی که از شیره درختان رابر به دست می‌آمد، ساخته می‌شد. استفاده از فوم به مایاها و آزتک‌ها و حتی به ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. در دهه ۱۹۰۰، با پیشرفت تکنولوژی، تولید فوم مصنوعی آغاز شد. این فوم‌های مصنوعی از مواد شیمیایی مختلفی ساخته می‌شدند که امکان استفاده از آن‌ها در کاربردهای گسترده‌تری را فراهم می‌کرد. با گذشت زمان، فوم‌ها تکامل یافتند و انواع مختلفی برای کاربردهای متنوع در صنایع مختلف تولید شدند. امروزه، فوم‌ها در اشکال و اندازه‌های متنوعی تولید می‌شوند و در صنایع متعددی از جمله بسته‌بندی، ساختمان‌سازی، خودروسازی، ورزشی و پزشکی کاربرد دارند.

تعریف فوم و رول فوم

رول فوم به ورق‌هایی از ماده فومی گفته می‌شود که در فرآیندهای تولیدی خاص، پس از جوش خوردن در دستگاه‌های مخصوص، به شکل رول درمی‌آیند و سپس برای استفاده‌های مختلف در ضخامت‌های گوناگون برش داده می‌شوند. فوم به‌طور کلی ماده‌ای است که از قرار دادن کپسول‌های گاز در مایع یا جامد تولید می‌شود و می‌تواند در دو نوع سلول بسته و سلول باز وجود داشته باشد.

در فوم سلول بسته، کیسه‌های گاز به صورت جداگانه وجود دارند و توسط مواد جامد احاطه شده‌اند، که این ویژگی باعث می‌شود آب قادر به نفوذ در آن نباشد. این نوع فوم برای مواردی مانند زیرانداز کمپینگ مناسب است. در مقابل، فوم سلول باز دارای کیسه‌های هوا است که به هم متصل هستند و به همین دلیل، مایعات می‌توانند به راحتی در آن نفوذ کنند، مانند اسفنج حمام.

رول فوم‌ها کاربردهای متنوعی دارند و در صنایع مختلفی از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی کاربرد دارند. علاوه بر این، از رول فول در زمینه کفش و کیف‌سازی، تجهیزات ورزشی و پزشکی استفاده می‌شوند. این محصولات به دلیل خصوصیاتی مانند سبکی، انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر ضربه و عایق‌بودن، بسیار محبوب و پرکاربرد هستند.

رول فوم که گاهی اوقات به عنوان فوم پلی‌اتیلن یا فوم EVA هم شناخته می‌شود، ماده‌ای است که از پلیمرهای سبک‌وزن ساخته شده است. رول فوم به‌صورت رول‌های بزرگ عرضه می‌شود. این ماده، هم وزن سبک دارد و هم انعطاف‌پذیری آن زیاد است. علاوه بر این، مقاومت آن در برابر ضربه نیز زیاد است. رول فوم در مجموع، با توجه به این ویژگی‌ها محبوبیت زیادی کسب کرده است.

رول فوم چه ویژگی‌هایی دارد؟

همان‌طور که گفتیم، فوم رول، یک نوع ورق فومی است که در فرآیندهای تولیدی خاص، پس از جوش خوردن در دستگاه‌های مخصوص، به شکل رول درمی‌آید و سپس برای استفاده‌های مختلف در ضخامت‌های گوناگون برش داده می‌شود. ویژگی‌های اصلی فوم رول عبارتند از:

1. استحکام بالا در برابر پارگی: فوم رول دارای استحکام زیادی در مقابل پارگی است.
2. انعطاف‌پذیری بالا: این فوم‌ها انعطاف بالایی دارند و به حالت رولی تولید می‌شوند.
3. رنگ‌بندی متنوع: فوم‌های رول در رنگ‌های مختلفی تولید می‌شوند. این تنوع رنگ به افراد کمک می‌کند که رنگ فوم رول مدنظر را با توجه به حوزه‌ی کاربردی یا مکانی که می‌خواهند از آن‌ها استفاده کنند، انتخاب کنند. برای مثال، از فوم رول‌هایی که رنگ شاد دارند، می‌توان برای ساخت فوم موردنیاز در مهدکودک‌ها و تجهیزات ورزشی استفاده کرد.
4. بدون سطح خراشنده: سطح فوم رولی خراشیده نیست یا اصطلاحاً بدون خراشندگی است. رول فوم بدون سطح خراشنده به فومی گفته می‌شود که سطحی صاف و یکنواخت دارد و هنگام استفاده، احتمال آسیب رساندن یا خراشیدگی به اشیاء یا سطوح دیگر را به حداقل می‌رساند. این ویژگی مخصوصاً در کاربردهایی که نیاز به محافظت دقیق از سطوح حساس است، مانند بسته‌بندی محصولات الکترونیکی یا سطوح پارکت و لمینت، اهمیت زیادی دارد. فوم‌های بدون سطح خراشنده می‌توانند به عنوان لایه‌ای محافظ عمل کنند که از بروز خراش‌ها و آسیب‌های سطحی جلوگیری می‌کند. این نوع فوم‌ها معمولاً در صنایعی که نیاز به دقت بالایی در حفاظت از محصولات دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مهم‌ترین انواع رول فوم کدام است؟

انواع رول فوم

1. فوم پلی‌اتیلن (PE Foam):

فوم پلی‌اتیلن با دانسیته‌های مختلف تولید می‌شود. هر کدام از انواع رول فوم پلی اتیلن خصوصیات فیزیکی متفاوتی دارند. این فوم‌ها می‌توانند از نوع سلول بسته یا سلول باز باشند. رول فوم پلی‌اتیلن به دلیل مقاومت زیاد در برابر رطوبت و شوک‌های فیزیکی، معمولاً برای بسته‌بندی الکترونیک، محافظت از قطعات حساس و همچنین به عنوان عایق حرارتی و صوتی در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.

1. فوم EVA (Ethylene-Vinyl Acetate Foam):

فوم EVA نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر از فوم پلی‌اتیلن است و مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی و UV دارد. از آنجایی که رول فوم EVA انعطاف‌پذیری زیادی دارد، با خیال راحت می‌توان از آن برای ساخت کفش‌های ورزشی، انواع مت‌ یوگا و تجهیزات ورزشی مانند کلاه‌های ایمنی و محافظ‌های بدن استفاده کرد.

1. فوم پلی‌اورتان (PU Foam):

فوم پلی‌اورتان در دو نوع سخت و نرم تولید می‌شود و قابلیت تنفس دارد .نوع نرم آن برای ساخت و تولید مبلمان، صندلی‌های اداری، و انواع تشک‌ استفاده می‌شود. این در حالی است که نوع سخت آن در صنایع خودروسازی و به عنوان عایق حرارتی کاربرد دارد.

رول فوم چه کاربردهایی دارد؟

برای اینکه بتوانیم با جزئيات بیشتری درباره کاربردهای رول فوم صحبت کنیم، کاربردهای رول فوم را به دو دسته تقسیم می‌کنیم: کاربردهای عمومی و کاربردهای تخصصی. البته همان‌طور که اشاره کردیم، این دسته‌بندی صرفاً برای ارائه‌ی توضیحات بیشتر است و مثلاً اگر موضوعی را در دسته‌ی کاربردهای عمومی مطرح کردیم، معنا و مقهوم خاصی در نظر نداشته‌ایم و به‌قول معروف، چیزی از ارزش‌های آن کم نمی‌شود.

کاربردهای رول فوم در صنایع مختلف

• استفاده از رول فوم برای بسته‌بندی و ضربه‌گیری: رول فوم‌ها به دلیل خاصیت جذب ضربه و مقاومت در برابر فشار، برای محافظت از محصولات الکترونیکی، شیشه‌ای و سایر موارد حساس در برابر آسیب‌های احتمالی حین حمل و نقل استفاده می‌شوند. برای نمونه، می‌توان به استفاده از رول فوم در ساخت ضربه‌گیر لپ‌تاپ اشاره کرد. از مهم‌ترین راه حل‌های نگهداری طولانی مدت لپتاپ، حفظ ایمنی آن است. لپتاپ را همواره در جایی نگهداری کنید که اگر ضربه‌ای به آن وارد شود، آسیب چندانی نبیند. یکی از روش‌های حفاظت از لپ‌تاپ در برابر ضربه این است که از کیف های استاندارد لپ‌تاپ استفاده کنید. درون این کیف‌ها از ضربه‌گیرهای فومی استفاده می‌شود که خاصیت ضربه‌گیری دارد. درواقع، این ضربه‌گیرهای فومی همان فوم رول هستند که از نظر کیفیت، میزان ضربه‌پذیری و خاصیت ارتجاعی در سطح کیفی عالی تولید شده‌اند. از دیگر ویژگی‌های فوم رول ضربه‌گیر لپ‌تاپ می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر سرما و گرما، رنگبندی متنوع، قابلیت شستشوی آسان و استاندارد بودن مواد اولیه و روند تولید آن اشاره کرد.
• استفاده از رول فوم برای عایق‌بندی: از رول فوم‌ها به دلیل خاصیت عایق‌بندی زیاد، در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. استفاده از رول فوم در ساختمان‌سازی بیش از هر چیز به‌منظورجلوگیری از اتلاف انرژی یا بهبود کارایی انرژی صورت می‌گیرد. فوم رول صنعتی، استانداردهای کیفیت مخصوص ساختمان‌سازی را رعایت می‌کنند. از این رو، به عنوان عایق صدا و گرما در ساختمان‌ها به کار برده می شوند. عایق‌کاری ساختمان‌ها تأثیر بسزایی در جلوگیری از اتلاف انرژی و حفظ دمای محیط دارد. با استفاده از عایق‌کاری به کمک رول فوم، دمای ساختمان در زمستان ۵ درجه گرم‌تر و در تابستان ۱۰ درجه خنک‌تر خواهد بود. برای اینکه عایق‌کاری به بهترین شکل انجام شود، بهتر است میزان مقاومت حرارتی فوم را در نظر بگیرید نه ضخامت فوم آن را فوم‌های رولی مقاومت حراراتی بالایی دارند و از این نظر گزینه‌ای مناسب برای عایق‌کاری ساختمان به شمار می‌روند.
• استفاده از رول فوم در صنعت کیف‌سازی و کفش‌سازی: رول فوم برای ساخت لایه‌ی شکل‌دهنده در ساخت کیف و ساک و چمدان ، کفش‌های ورزشی و دمپایی نقش اثرگذاری دارد. رول فوم کفاشی با ترکیب فرمولاسیون مرغوب و قابلیت پشت چسب‌دار شدن و لمینت پارچه، تکسون و پلاستیک مناسب‌ترین محصولی است که می‌توان از آن در صنایع تولید کیف و کفش استفاده کرد. این فوم رول در رول‌های 50 متری تولید می‌شود و ضخامت و رنگ‌بندی متنوعی دارد. فوم کیف‌سازی از بهترین نوع فوم رول Eva موجود در بازار است و رنگ‌های متنوعی هم دارد. این روزها، استفاده از چرم مصنوعی بیش از چرم طبیعی در صنعت کیف‌سازی در دنیا رواج دارد. بن‌مایه اصلی تولید چرم مصنوعی، در واقع فوم رول مخصوص ساخت کیف و کفش است که از منظر تخصصی، از نوع فوم فشرده پلی اتیلن است.

از ویژگی های فوم رول کیف می‌توان به قابلیت شست‌وشو، دوام و پایداری آن در برابر کشش و پارگی و سازگاری آن با پوست انسان اشاره کرد.

اگر بخواهیم به نقش رول فوم در کفش‌سازی اشاره کنیم، در درجه اول می‌توانیم برویم سراغ کفش‌های طبی.کفش‌های طبی باید راحت و نرم باشند. باید طوری تولید شوند که پا برای مدت طولانی بتواند در آن راحت باشد. مهم ترین ماده اولیه برای تولید کفش طبی، فوم رول کفش‌سازی است که ویژگی‌هایی مشابه با فوم رول کیف‌سازی دارد.

فوم رول کفش‌سازی نیز در رنگ‌بندی متنوعی تولید می‌شود. این ویژگی را هم در نظر بگیرید که کفش طبی معمولاً دفعات زیادی در طول عمر چندساله‌ی خود به شست وشو نیاز دارد. گذشته از این‌ها، فوم رول کفش‌سازی براساس استانداردهای بهداشتی و بین‌المللی تولید می‌شود، بنابراین می‌توان مطمئن بود که به پای آدم‌ها آسیب نمی‌زند.

• استفاده از رول فوم درصنعت خودروسازی: فوم رول با توجه به اینکه خاصیت وکیوم فرمینگ دارد، در صنعت خودروسازی جایگاه ویژه‌ای را از آن خود کرده است. برای مثال، در تولید قسمت‌های تزئینی خودرو مانند کفی اسفنجی پراید ، آفتاب‌گیر پراید و عایق ضد آب و جعبه جک انواع خودرو از فوم رول استفاده می‌شود. استفاده از فوم رول در صنعت خودروسازی به حدی حیاتی و ضروری است که به نظر می‌رسد امکان جایگزینی رول فوم با محصولات مشابه دیگر دست‌کم در حوزه‌ی خودروسازی وجود ندارد.
• استفاده از رول فوم در صنایع نظامی

فوم‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردشان، در صنایع نظامی کاربردهای متعددی دارند. مثلاً فوم EVA (اتیلن وینیل استات) به دلیل ساختار سلولی بسته و ترمیم‌پذیری بالا پس از فشرده شدن، در تولید محصولات نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• کاربردهای فوم EVA در صنایع نظامی:
• ساخت ابزارهای دفاعی و امنیتی از این نظر که مقاومت در برابر ضربه‌های شدید برای این محصولات ضروری است.
• از آنجایی که رول فوم سبک و مستحکم است، از این رو گزینه‌ای مناسب برای تهیه و ساخت لباس‌های نظامی و زره بدن به شمار می‌رود.
• از رول فوم برای پوشش ابزار گران‌قیمت دفاعی استفاده می‌شود تا بتوانیم در برابر آسیب‌های فیزیکی و محیطی از آن محافظت کنیم.
• فوم رول با توجه به ویژگی‌هایی مانند انعطاف‌پذیری، استحکام و ضربه‌گیری و عایق بودن در برابر آب و گرما و سرما در ساخت کفش‌های نظامی هم کاربرد دارد.
• استفاده از رول فوم در پارکت‌سازی: رول فوم به‌عنوان عایق صدا، عایق سرما و گرما، جلوگیری از پوسیدگی پارکت در ساختمان‌سازی به کار می‌رود. البته، استفاده از رول فوم زیر پارکت برای چندین دلیل مهم انجام می‌شود:
• عایق صوتی: در آپارتمان زندگی می‌کنید و صدای پای همسایه‌ها برای شما دردسرساز است؟ فوم رول را در پارکت‌سازی امتحان کنید. رول فوم کمک می‌کند که صدای قدم‌ها کم شود.
• عایق حرارتی: رول فوم می‌تواند نقش یک عایق حرارتی ایفا کند. در واقع، کاربرد رول فوم در ساختمان‌سازی با توجه به ویژگی عایق گرما به بهینه‌سازی مصرف انرژی و جلوگیری از هدررفت آن کمک می‌کند.
• محافظت در برابر رطوبت: استفاده از فوم می‌تواند از نفوذ رطوبت به پارکت جلوگیری کند. این ویژگی، باعث می‌شود که دوام پارکت یا کف‌پوش بیشتر شود. در نتیجه، رول فوم می‌تواند از پوسیدگی و آسیب‌دیدگی کفپوش یا پارکت پیشگیری کند.
• یکنواختی سطح: قبل از نصب پارکت، سطح زمین باید یکدست باشد. در اینجا رول فوم به چه کار می‌آید؟ درست است که رول فوم به تراز کردن سطح کمک نمی‌کند، اما دلیل نمی‌شود که در زیرسازی پارکت کاربرد نداشته باشد. پس از یک‌دست شدن سطح، از رول فوم به‌عنوان یک لایه در زیرسازی پارکت استفاده می‌شود.
• مقاومت در برابر فشار: رول فوم به توزیع یکنواخت بار روی پارکت کمک می‌کند و در نتیجه، نمی‌گذارد پارکت ساییده شود.
• ضخامت استاندارد برای فوم رول پارکت معمولاً بین ۱٫۵ تا ۲ میلی‌متر است. اگر ضخامت فوم بیش از حد باشد، می‌تواند باعث خم شدن کفپوش شود. از طرف دیگر، اگر خیلی نازک باشد، کارایی کافی ندارد. یعنی نمی‌تواند به‌خوبی جلوی سر و صدا را بگیرد. بنابراین، انتخاب ضخامت مناسب برای فوم زیر پارکت بسیار مهم است.

جمع‌بندی درباره رول فوم، انواع و کاربردهای آن

در این مقاله درباره رول فوم صحبت کرده‌‌ایم و سعی کرده‌ایم مقاله‌ای کامل و جامع ارائه کنیم. از تاریخچه رول فوم تا تعریف و و انواع و کاربردهای رول فوم در صنایع مختلف را مطرح کردیم و توضیح دادیم.

رول فوم یک ماده پلیمری انعطاف‌پذیر است که از فوم‌های پلی‌اتیلن یا پلی‌اورتان ساخته می‌شود. این محصولات به دلیل وزن سبک، قابلیت انعطاف و مقاومت در برابر رطوبت، در صنایع مختلفی کاربرد دارند.

انواع رول فوم از یک منظر به رول فوم‌های سلول بسته و سلول باز تقسیم می‌شود. فوم‌های سلول‌بسته معمولاً مقاومت بیشتری در برابر آب دارند و برای عایق‌کاری و بسته‌بندی استفاده می‌شوند. فوم‌های سلول باز نرم‌تر هستند و بیشتر در مبلمان و تشک‌ها به کار می‌روند. از رول فوم‌ها همچنین در صنایع ورزشی، خودروسازی و ساختمانی به دلیل خاصیت جذب ضربه و عایق صوتی استفاده می‌شود. این محصولات به‌راحتی برش داده می‌شوند و به شکل های گوناگون در می‌آیند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که رول فوم در صنایع مختلف نظیر تجهیزات ورزشی، کیف‌سازی و کفش‌سازی، صنایع نظامی، پارکت‌سازی و ساختمان‌سازی پرکاربرد و کارآمد باشد.

علاوه بر موارد ذکر شده از رول فوم در صنایع چمدان‌سازی، گل‌سازی و وسایل تزئینی، صنعت ساختمان‌سازی، تولید عایق‌های صوتی و درزگیرها، تولید قطعات و تجهیزات پزشکی مانند تجهیزات ارتوپدی به کار می‌رود. گذشته از همه‌ی آنچه گفتیم، فوم رول گاهی در جاهایی کاربرد دارد که اصلاً در نگاه اول به ذهن هر کسی نمی‌رسد. برای نمونه، یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های فوم رول خاصیت لمینت با آلومینیوم متالایز و نایلون است. از این ویژگی معمولاً برای تولید واشر قوطی‌ها و بطری‌های مایع مواد شوینده و مواد شیمیایی استفاده می‌شود.