کوییک کوپلینگ ها قطعاتی برای جابجایی سریع و آسان سیالات هستند. در دنیای امروز، سرعت و کارایی حرف اول را می‌زنند زیرا در صنایع مختلف، نیاز به اتصالاتی است که به‌سرعت و به‌آسانی بتوان آن‌ها را وصل و جدا کرد، بدون اینکه نشتی یا هدر رفت سیال در دستگاه‌ها رخ دهد. کوییک کوپلینگ (اتصال سریع) درست برای این منظور طراحی شده است. ما در این مقاله به پرسش کوییک کوپلینگ چیست پاسخ داده و انواع متداول آن را معرفی و چگونگی انتخاب درست یک کوییک کوپلینگ را موردبررسی قرار می‌دهیم.
کوییک کوپلینگ چه قطعه‌ای است؟
کوییک کوپلینگ که به نام اتصال سریع (Quick Coupling) شناخته می‌شود، یک اتصال چندمنظوره است که می‌تواند در هر دو انتهای قطعات متصل شود. این نوع کوپلینگ برای انتقال سریع جریان یک سیال در سامانه‌های پنوماتیک یا هیدرولیک به کار می‌رود. بسته به کاربرد و نوع سیال کوییک کوپلینگ ها می‌توانند از فولاد، برنج یا فولاد ضدزنگ ساخته شوند.
در این کوپلینگ ها یک شیر توپی شناور وجود دارد که هنگام قطع اتصال به‌طور خودکار بسته شده و از نشتی سیال از سیستم جلوگیری می‌کند.
این نوع کوپلینگ از یک قسمت نری و یک مادگی تشکیل شده است تا به شما کمک کنند لوله‌ها را به‌سرعت و به‌راحتی وصل یا جدا کنید.
به‌طورکلی، قسمت نری یا جک کوییک کوپلینگ در یک محفظه ثابت قرار داشته که معمولاً رزوه‌ای است. در مقابل قسمت مادگی یا سوکت شامل یک شیر قطع کننده جریان است و وقتی نری کوپلینگ به آن متصل می‌شود، جریان سیال به‌طور کامل قطع یا باز می‌شود.
نکته جالب دیگری که باید درباره کوییک کوپلینگ ها بدانید این است که این قطعات سیال را در هر دو طرف لوله‌ها نگه می‌دارند، بدون اینکه افت فشاری در آن رخ دهد.
کوییک کوپلینگ از چه جنسی ساخته می‌شود؟
کوپلینگ های سریع در انواع مختلفی از مواد تولید می‌شوند و به‌طور مستقیم روی قیمت آن‌ها هم تأثیر می‌گذارند. جهت مشاهده قیمت کوییک کوپلینگ کلیک کنید. مواد متداولی که برای تولید کوییک کوپلینگ به کار می‌روند عبارت‌اند از:
- برنج
- فولاد
- فولاد ضدزنگ
- ترموپلاستیک
- روی
- فولاد کربن
- پلاستیک
انواع کوییک کوپلینگ
کوپلینگ های سریع بسته به کاربرد، جنس و نوع باز و بسته شدنشان انواع مختلفی دارند، ازجمله:
کوییک کوپلینگ یک‌طرفه
همان‌طور که از نام آن پیداست، این اتصالات فقط یک‌طرف اتصال و بیشتر قسمت سوکت یعنی قسمت نری را مسدود و از نشتی سیال جلوگیری می‌کنند. کوییک کوپلینگ های یک‌طرفه اندازه کوچک و وزن کمی دارند و برای فرایندهای کم‌فشار و با حداکثر فشار 20 بار به کار می‌روند.
کوییک کوپلینگ دو طرفه (استاندارد)
این نوع اتصالات هنگام جدا شدن، هر دو به‌طور هم‌زمان، سوکت و جک را مسدود می‌کنند. آن‌ها می‌توانند از جنس برنج، فولاد ضدزنگ یا فولاد با محدوده فشار، اندازه و کاربردهای مختلف سیال طراحی و تولید شوند.
از اتصالات قطع کننده دو طرفه در کاربردهای فشار استاندارد با بین 20 تا 100 بار استفاده می‌شود.
کوییک کوپلینگ فشارقوی
کوپلینگ سریع فشارقوی به‌طورکلی برای کاربردهای فشارقوی سامانه‌های هوای فشرده، هیدرولیک و آب توصیه می‌شوند. فولادی که برای ساخت کوپلینگ های فشارقوی استفاده می‌شود، فولاد آنیل شده ویژه‌ای است که برای مقاومت و ایمنی بیشتر ساخته شده که در آن هر دو سوکت و پلاگ (جک) در صورت جدا شدن توسط یک شیر داخلی بسته می‌شوند.
فشار بالایی که آن‌ها می‌توانند تحمل کنند، بسته به اندازه بدنه اصلی‌شان بین 210 تا 2500 بار است.
کوییک کوپلینگ خطی
کوپلینگ های خطی به‌طورکلی برای اتصال هم‌زمان دو یا چند اتصال به یک مسیر واحد استفاده می‌شوند. این نوع کوپلینگ ها در اتصالات هیدرولیک سر سیلندرهای موتور اصلی و موتور کمکی در کشتی‌ها بیشتر کاربرد دارند.
کوییک کوپلینگ QCDC
این نوع دیگری از کوییک کوپلینگ است که برای انتقال سیالات برودتی مانند LNG و غیره استفاده می‌شود. QCDC مخفف " quick connect disconnect " است. این نوع اتصالات بسیار کاربردی در صنعت کشتیرانی و کار روی عرشه هستند.
نکته قابل توجه این است که کوییک کوپلینگ ها می‌توانند به‌صورت دستی، با فشار یا به‌صورت پیچی نیز تولید شوند و بر این اساس می‌توانند انواع متنوع‌تری در بازار داشته باشند.
چطور یک کوییک کوپلینگ مناسب انتخاب کنیم؟
انتخاب کوییک کوپلینگ مناسب ممکن است در نگاه اول دلهره‌آور باشد، آن‌هم بااین‌همه تنوع زیاد در جنس، نوع، اندازه و کاربردها. با دنبال کردن نکات زیر می‌توانید به‌راحتی کوییک کوپلینگ ایدئال خود را پیدا کنید.
- تعیین نوع سیال: نوع سیالی که از طریق کوپلینگ منتقل می‌شود را مشخص کنید. (مایع، گاز یا روغن)
- تعیین فشار و دما: حداکثر فشار و دمای کاری سیال در دستگاه را مشخص کنید.
- انتخاب نوع اتصال: نوع اتصال مناسب را با توجه به نیاز خود انتخاب کنید (اتصال دستی، اتصال با فشار، اتصال با پیچ).
- تعیین اندازه اتصال: اندازه اتصال را با توجه به قطر شلنگ یا لوله‌ای که به آن متصل می‌شود انتخاب کنید.
- بررسی ویژگی‌های اضافی: در صورت نیاز ویژگی‌های اضافی مانند شیر قطع کن، سوپاپ چک یا سیستم قفل را بررسی کنید.
- انتخاب برند معتبر: یک برند معتبر و شناخته‌شده کوییک کوپلینگ را خریداری کنید.
قبل از اینکه یک کوییک کوپلینگ را برای سیستم خود انتخاب کنید، پرسش‌های زیر را در ذهن خود مرور و به آن‌ها پاسخ دهید:
- چند جزء در مسیر سیال سیستم شما وجود دارد؟
- آیا سیستم شما نیاز به بازسازی دارد؟
- کاربرد مکانیسم قطع جریان در سیستم شما چه مزایای خواهد داشت؟
- اتصال دستی را ترجیح می‌دهید یا قطع و وصل با ابزار ؟
- چه مقدار فضا برای اتصال کوییک کوپلینگ نیاز دارید؟
- آیا محیط شما نیاز به ماده ضد خوردگی دارد؟
- چند مسیر باید به‌طور هم‌زمان در سیستم قطع یا وصل شود؟
نکات ایمنی هنگام کار با کوییک کوپلینگ
در بسیاری از مواقع با نصب و نگهداری صحیح می‌توان از خرابی غیرمنتظره و آسیب هنگام کارهای مکانیکی جلوگیری کرد. با استفاده از روش‌های کارآمدتر زیر از خرابی شیلنگ‌های هیدرولیک جلوگیری کنید:
- همیشه قبل از اتصال کوپلینگ، سوراخ‌ها و سطوح آن را کاملاً تمیز کنید.
- قبل از نصب کوپلینگ امتحان کنید.
- همیشه قبل از اتصال کوپلینگ، درزگیرهای بدنه را بررسی کنید.
- قبل از اتصال کوییک کوپلینگ، منبع برق را قطع کنید.
- همیشه یک شیر یک‌طرفه ایمنی روی خطوط پنوماتیک یا کمپرسور نصب کنید.
- از شیلنگ رابط برای ابزارهای هیدرولیک یا بادی استفاده کنید.
- هنگامی‌که از اتصالات استفاده نمی‌کنید، درپوش یا پلاگ گردوغبار را روی آن‌ها قرار دهید.
- حتماً و همیشه قفل ایمنی را بررسی کنید.
- هنگام اتصال یا جدا کردن کوپلینگ، از عینک ایمنی استفاده کنید.
خلاصه
کوییک کوپلینگ ها یا اتصال‌های سریع، اتصالات سریع هیدرولیک و پنوماتیک هستند که در محیط‌های کاری مختلفی همچون سامانه‌های هیدرولیک، تجهیزات سیار، ماشین‌آلات کشاورزی، سامانه‌های خودرو، صنایع غذایی، تجهیزات ساختمانی، معدن، نفت و گاز و کاربردهای نظامی به کار می‌روند. ما در این مقاله به‌اختصار به بررسی اینکه کوییک کوپلینگ چیست پرداختیم و انواع آن را موردبررسی قرار دادیم.
