آجرچینی یکی از مهمترین بخشهای ساختوساز به حساب میآید که کیفیت و مقاومت سازه به آن وابستگی زیادی دارد. به طور کلی آجرهای مورد استفاده در دیوارکشی از جمله آجر نسوز و سبک چینش دیوارها و آجرها، نقش حیاتیای را در مقاومت، عایقبندیِ حرارتی و صوتی و زیبایی ساختمان ایفا میکنند؛ در این مقاله به معرفی بهترین سبکهای آجرچینی میپردازیم.
معرفی روش های آجر چینی
آجر دیوارچینی به روشهای گوناگون چیدمان بلوک گفته میشود. بهعبارتی، اجرای این هنر در بناها به منظور ایجاد نماهای تزئینی متناسب با شکل و هیئت کلی بنا را آجرکاری یا آجرچینی مینامند. این فرآیند شامل تکنیکها و سبکهای مختلفی است که هر کدام میتوانند به ساختاری زیبا و مقاوم منجر شوند و در عین حال، جلوهای هنری به ساختمان بدهند. بهترین روش های آجر چینی عبارتند از:
آجرچینی راسته و نما
آجرچینی راسته به سبکی از دیوارچینی گفته میشود که در آن بلوکها به صورت افقی و در طول دیوار قرار میگیرند و معمولاً برای دیوارهای داخلی و باربر استفاده میگردد. آجرچینی نما نیز به سبکی از دیوارکشی اشاره دارد که در آن آجرهای مناسب و با کیفیت نظیر آجر نسوز طوسی، سفید و ... به صورت تزئینی و با توجه به زیبایی ظاهر دیوار چیده میشوند و بیشتر برای نماهای خارجی ساختمانها کاربرد دارد؛ این سبکها به منظور ایجاد استحکام و زیبایی بیشتر در سازهها به کار میروند.
آجرکاری مدل رگ چینی راسته
این نوع آجرکاری به سبکی از دیوارچینی گفته میشود که در آن بلوکها به صورت افقی و موازی با طول دیوار، در ردیفهای متوالی قرار میگیرند، به طوری که در هر ردیف طول آجرها در امتداد طول دیوار است. این روش باعث ایجاد دیواری با استحکام بالا میشود و به دلیل نظم و تراز بودن بلوکها، ظاهری مرتب و زیبا به دیوار میبخشد. این سبک معمولاً جهت ساخت دیوارهای باربر و همچنین دیوارهای خارجی ساختمانها که نیاز به استحکام و مقاومت بیشتری دارند، استفاده میشود.
آجرچینی کله نما
طرح آجرچینی کله نما به سبکی از دیوارچینی گفته میشود که در آن بلوکها به صورتی قرار میگیرند که سر یا عرض آجر (کله) در نمای دیوار دیده میشود. در این روش، خشت به گونهای چیده میگردد که عرض آجرها به سمت بیرون و به صورت عمودی در دیوار قرار میگیرند.
در صورتی که در این نوع چیدمان از نوع و رنگ مناسبی از آجر مانند آجر نما سفید، استفاده شود نه تنها به استحکام دیوار کمک میکند، بلکه نمایی منحصربهفرد و زیبا به دیوار میبخشد. استفاده از طرح کله نما میتواند در ترکیب با دیگر روشهای آجرچینی برای ایجاد الگوهای تزئینی متنوع و جذاب به کار رود.
آجرچینی جناغی (هفت و هشت)
آجرچینی جناغی (هفت و هشت) یک سبک خاص از ساختمانسازی به حساب میآید که در آن بلوکها به صورت مورب و زاویهدار چیده میشوند تا الگوی خاصی شبیه به هفت و هشت ایجاد کنند. در این روش، خشتها به صورت متقاطع و با زاویهای خاص قرار میگیرند، به طوری که هر ردیف از آجرها با ردیف قبلی در زاویهای تقریباً 45 درجه برخورد میکند. این سبک آجرچینی باعث ایجاد نمایی زیبا و چشمنواز میشود و به دیوار استحکام بیشتری میبخشد. ساختمانسازی جناغی بیشتر در نماهای تزئینی و بخشهایی از ساختمان که نیاز به زیبایی بیشتری دارند، استفاده میشود.
آجرچینی کف نما
آجرچینی کف نما به روشی از چیدمان خشت گفته میشود که در آن بلوکها به صورت افقی و صاف روی سطح زمین قرار میگیرند تا کفپوشی زیبا و مقاوم ایجاد کنند. این روش بیشتر در فضاهای خارجی مانند حیاطها، پیادهروها و محوطهسازیها استفاده میشود. آجرهای کف نما باید دارای مقاومت بالایی در برابر سایش و شرایط جوی مختلف باشند. الگوهای مختلفی مانند طرحهای بلوکی، حصیری و زیگزاگی در این نوع چیدمان به کار میرود تا علاوه بر استحکام، زیبایی و جذابیت بصری نیز ایجاد شود.
آجرچینی کله راسته (چیدمان هلندی)
آجرچینی کله راسته که به آن چیدمان هلندی نیز گفته میشود، یک سبک است که در آن بلوکها به صورت متناوب با سر (کله) و طول (راسته) چیده میشوند. در این روش، یک ردیف خشت به صورت راسته (طول آجر در امتداد طول دیوار) و ردیف بعدی به صورت کله (عرض بلوک در امتداد طول دیوار) قرار میگیرد. این الگو باعث ایجاد یک نمای منظم و زیبا میشود و به دیوار استحکام بالایی میبخشد. چیدمان هلندی به دلیل ترکیب همزمان استحکام و زیبایی، در دیوارهای باربر و نماهای خارجی ساختمانها کاربرد دارد.
آجرچینی حصیری یا بادبزنی
آجرچینی حصیری یا باد بزنی یک روش زیبا و منحصربهفرد در دیوارچینی به حساب میآيد که در معماری سنتی و مدرن استفاده میگردد. در این روش، بلوکها به صورت زاویهدار و متناوب چیده میشوند تا الگوهای جذاب حصیری یا باد بزنی ایجاد کنند. این الگوها نه تنها به نمای ساختمان زیبایی و اصالت میبخشند، بلکه باعث تهویه طبیعی و ایجاد سایهاندازی مناسب نیز میشوند. ظاهر منحصربهفرد این چیدمان به ساختمانها شخصیت و جلوهای خاص میدهد و کارایی و جذابیت بصری را به طور همزمان بهبود میبخشد.
آجرچینی تودهای نما
نوع دیگری از آجرچینی متقارن، چیدمان تودهای است که در آن هر بلوک دقیقاً بالای زیرین قرار میگیرد. اندازه هر کدام کاملاً متناسب با زیرین است و هیچگونه ناهماهنگی وجود ندارد. به همین دلیل، این روش بیشتر جنبه زیبایی دارد و مقاومت سازهای مطلوبی برای دیوارهای ساختمان ایجاد نمیکند. اگر از این نوع اجرا جهت نمای دیوار استفاده شود، نیاز به کار ساختاری بیشتری دارد. ساختمانسازی تودهای یک گزینه مناسب برای ساختار عمودی پروژهها است؛ زیرا اتصالات عمودی ایجاد میکند که تمام ارتفاع دیوار را پوشش میدهد. برای اجرای آجرچینی تودهای، به طور تقریبی به ۶۰ عدد آجر در هر متر مربع نیاز است.
جمع بندی
آجرچینی و دیوارچینی یکی از اساسیترین مراحل ساختوساز است که تأثیر بسزایی بر کیفیت و مقاومت سازه دارد. انواع مختلفی از بلوکهای دیوارکشی وجود دارند که هر یک با روشهای خاص خود، مزایا و کاربردهای متفاوتی را ارائه میدهند. از آجرچینی راسته و نما گرفته تا مدلهای پیچیدهتری مانند جناغی (هفت و هشت) و چیدمان هلندی، هر کدام به نوعی در زیبایی و استحکام دیوارهای ساختمان نقش دارند.