کمپرسورهای هوا از جمله تجهیزات کاربردی و پراستفاده‌ای هستند که امروزه در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شوند. این تجهیزات می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون فشار مکش، دهش و ظرفیت، سرعت، تعداد مراحل کار، نوع موتور محرک، نحوه کار و پاشش روغن نحوه روغن‌کاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی داشته باشند. تعویض روغن کمپرسور هوا در کمپرسورهای اویل اینجکت می‌تواند چالش‌ها و شرایط خاص خود را داشته باشد که در ادامه مطلب به بررسی دقیق‌تر آنها پرداخته می‌شود.

کمپرسور اویل اینجکت چیست؟

همان‌طور که گفته شد کمپرسورها اگرچه بر اساس فاکتورهای مختلفی تقسیم‌بندی شده و می‌توانند انواع مختلفی همچون کمپرسورهای جابجایی مثبت و کمپرسورهای دینامیکی داشته باشند اما از نظر پاشش روغن و نحوه روغن‌کاری (منظور از روغن‌کاری شدن در کمپرسورها، تماس روغن با هوا یا گاز در محفظه تراکم) می‌توانند دو دسته مختلف داشته باشند:

• کمپرسورهای اویل فری (کمپرسور خشک یا کمپرسور بدون روغن Dry or Oil Free Compressor )
• و کمپرسورهای اویل اینجکت (کمپرسور روغن‌کاری شونده یا کمپرسور روغنی یا کمپرسور روان کاری شوندهOil Injected or Oil Lubricated Compressor)

در کمپرسورهای اویل اینجکت، اختلاط روغن با هوا به صورت از پیش تنظیم شده صورت گرفته و روغن تحت فشار هوای خروجی از کمپرسور، به محفظه تراکم فرستاده می‌شود و همزمان با اختلاط با هوای متراکم شونده، عملیات روان کاری، خنک کاری و کاهش نشتی گاز از لقی (Clearance) موجود در بین قطعات را به‌ عهده دارد. در اصل در این کمپرسورها روغن‌ چند نقش مختلف را بر عهده داشته که مهم‌ترین آنها روان کاری قطعات است.

نحوه تعویض روغن کمپرسور هوا

در حقیقت برای تعویض روغن در کمپرسورهای غیر صنعتی یا کمپرسور صنعتی لازم است که مراحل مختلفی را پشت سر گذاشت و اجرا کرد که به شرح زیر می‌باشند:

1. در مرحله اول برای تعویض روغن کمپرسور لازم است که ابتدا به مدت نیم ساعت دستگاه روشن شود تا دمای روغن به خوبی بالا رفته و کاملاً روان شود. این کار باعث تخلیه بهتر روغن از مخزن آن خواهد شد.
2. در مرحله دوم با توجه به دفترچه راهنمای کمپرسور اقدام به باز کردن درپوش مخزن روغن کرد. در اکثر کمپرسورهای باد یک پیچ تخلیه روغن تعبیه شده تا از طریق آن بتوان روغن‌های قدیمی و کثیف را تخلیه نمود.
3. در مرحله سوم و بعد از تخلیه کامل روغن کهنه و قدیمی باید خروجی مخزن روغن بسته شود و از محکم بودن آن اطمینان حاصل کرد.
4. بعد از اتمام مراحل گفته شده می‌توان روغن تازه را به آرامی و با دقت در داخل دستگاه ریخت. میزان روغن را می‌توان از روی نمایشگر روغن مشاهده کرد و از کم یا زیاد ریختن روغن در داخل دستگاه خودداری کرد.
5. بعد از ریختن روغن باید درپوش مخزن روغن محکم بسته شود و سپس کمپرسور باد روشن گردد تا از سفت بودن پیچ‌ها و عدم نشتی روغن اطمینان حاصل کرد.

اهمیت روغن در کمپرسورهای روغنی

در کمپرسورهای روغنی مشکلات شایعی در مورد روغن وجود دارد و لازم است که در انتخاب روغن دقت زیادی داشت و حتماً باید به توصیه‌های سازندگان دستگاه توجه داشت. وارد آمدن صدمات مختلف به قطعات سیستم در صورت عدم سازگاری روغن با هوا یا گاز ورودی و از کار افتادن کمپرسور در صورت واکنش روغن با هوا، گاز، رطوبت موجود و ... از مهم‌ترین مشکلات کمپرسورهای روغنی هستند به همین دلیل است در بسیاری از صنایع از کمپرسورهای خشک و بدون روغن استفاده می‌شود هرچند که این کمپرسورها نیز مشکلاتی خواهند داشت. روغن کمپرسور باد در اصل یک روان کننده برای جلوگیری از اصطکاک و فرسایش قطعات متحرک بوده و می‌تواند در دو دسته طبیعی و مصنوعی وجود داشته باشد. همچنین این روغن‌ها می‌توانند از نظر ویسکوزیته و مواد افزودنی موجود طبقه‌بندی شوند. روغن کمپرسور باد با روغن موتور متفاوت بوده و سولفور و کربن بسیار کمتری دارد. از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده و تعویض روغن کمپرسور می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• روغن کمپرسور می‌تواند بخشی از گرمای تولید شده در دستگاه را جذب کرده و دمای کلی سیستم را کاهش بدهد و در نهایت به افزایش طول عمر دستگاه و قطعات آن کمک کند.
• وجود ذرات و مواد مختلف در روغن باعث می‌شوند که اکسیداسیون قطعات مختلف به تأخیر بیفتد.
• روغن کمپرسور با جلوگیری از فرسایش و افزایش دمای دستگاه به افزایش طول عمر آن کمک می‌کند و راندمان و عملکرد دستگاه را بهبود می‌بخشد.
• روغن کمپرسور باد برخلاف بسیاری از روغن‌های دیگر در دماهای پایین نیز ویسکوزیته خود را حفظ کرده و عملکرد ثابتی خواهد داشت و کمک می‌کند کمپرسور در شرایط دمایی مختلف عملکرد مناسبی داشته باشد.
• روغن کمپرسور دارای خاصیت ضد کف بوده و مانع از عمل اکسیداسیون در کمپرسور می‌شود.

 

بهترین روغن برای کمپرسور هوا و بهترین زمان تعویض روغن

قبل از اقدام برای تعویض روغن کمپرسور لازم است که اطلاعات دقیقی از نوع روغن مورد استفاده در کمپرسور به دست آورد چرا که انتخاب یک روغن نامناسب می‌تواند باعث افت عملکرد دستگاه، آسیب دیدن قطعات و در نهایت کاهش طول عمر آن شود. در حقیقت بهترین روغن برای یک کمپرسور روغنی است که سازنده دستگاه توصیه کرده است. هر کدام از شرکت‌های تولید کننده کمپرسور اطلاعات واضح و مشخصی از محصولات خود به مصرف‌کننده ارائه می‌کنند و به همین دلیل کاربران نیز ملزم هستند که از روغن‌های معرفی شده توسط سازنده‌ها برای کمپرسور استفاده کنند.

• بهترین زمان برای تعویض روغن کمپرسور نیز بعد از گذشت 300 ساعت کار است که البته در بسیاری از منابع تعویض بعد از 500 ساعت کار را نیز مناسب دانسته‌اند. به صورت کلی بعد از آنکه کمپرسور یک سال کار کرد لازم است که روغن آن تعویض شود.

بهترین جایگزین روغن کمپرسور

همان‌طور که گفته شد بهتر است که برای تعویض روغن کمپرسور از روغنی استفاده شود که توسط شرکت‌های سازنده معرفی شده‌اند چرا که استفاده از روغن‌های نامرتبط ممکن است باعث افت راندمان دستگاه شود. گاهی اوقات و به دلایل مختلف افراد به روغنی که سازنده‌ها توصیه کرده‌اند دسترسی ندارند و ناچارند که از روغن‌های جایگزین استفاده کنند. در صورت عدم دسترسی به روغن کمپرسور می‌توان از روغن‌های زیر برای تعویض روغن کمپرسور استفاده کرد.

• روغن‌های هیدرولیک که در دماهای پایین نیز عملکرد مناسبی دارند و دچار اکسیداسیون نمی‌شوند
• روغن گیربکس اتوماتیک یا ATF که از مزایایی همچون کاهش فرسایش، مقاومت بالا در برابر خرابی، جذب مناسب گرما و ... برخوردار است.
• روغن موتورها که معمولاً حاوی مواد شوینده هستند و برای کمپرسورهای باد مناسب نیستند اما روغن‌های فاقد مواد شوینده می‌توانند جایگزین روغن کمپرسور باشند

باید توجه داشت که روغن‌های معرفی شده هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های متفاوتی با روغن کمپرسور داشته باشند و در صورت استفاده بلندمدت از آنها، کمپرسورها قطعاً دچار آسیب و خسارت می‌شوند و توصیه می‌شود در سریع‌ترین زمانی که دسترسی به روغن مخصوص کمپرسور فراهم شد برای تعویض روغن کمپرسور اقدام شود.

جمع‌بندی نهایی

کمپرسورهای روغنی می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند اما لازم است که برای تعویض روغن کمپرسور به نکات و عوامل مختلفی توجه شود. در حقیقت روغن کمپرسور می‌تواند به روان کاری قطعات، جذب گرما، افزایش راندمان، افزایش طول عمر دستگاه و... کمک کند و به همین دلیل حتماً باید از روغن‌های مخصوص در کمپرسورهای باد استفاده کرد. روغن کمپرسور از نظر ویسکوزیته، میزان مواد افزودنی، میزان تحمل تغییرات دمایی و ... با سایر روغن‌ها متفاوت است به همین دلیل توصیه می‌شود از روغن‌هایی همچون روغن موتور در کمپرسورهای باد استفاده نشود.

شرکت پارس وکیوم به آدرس سایت https://parsvacuum.com/ با کادری مجرب و متخصص، سال‌ها است که در زمینه فروش کمپرسور باد صنعتی و تعمیرات آن فعالیت می‌کند. این شرکت با افتخار توانسته است نیازهای کشور را با ارائه کمپرسور هوا صنعتی باکیفیت و مرغوب برطرف کند.