بتن ریزی یکی از مراحل اصلی ساخت و ساز های عمرانی محسوب می شود؛ به همین دلیل این پرسش مطرح می گردد که بچینگ چیست. در واقع ساخت و تولید بتن با حجم زیاد برای پروژه های عظیم مانند سد سازی و پل سازی، به دستگاهی نیاز دارد که این دستگاه بچینگ نام دارد. به هر مرحله ریزش بتن، بچ گفته می شود و به دلیل تولید پشت سر هم بتن توسط این دستگاه، به آن بچینگ پلانت می گویند. بچینگ (Batching) به فرآیند ترکیب و آماده سازی مواد اولیه برای تولید بتن در حجم زیاد اطلاق می شود. این فرایند از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که کیفیت بتن نهایی به دقت توزین مواد اولیه بستگی دارد. در این مقاله به بررسی جامع بچینگ چیست و روش های مختلف آن پرداخته خواهد شد.
عمران مدرن از فروشگاه های اینترنتی معتبر و فعال در زمینه ارائه خدمات اجرای ساختمان و فروش انواع مصالح ساختمانی است که می توانید جهت خرید و استعلام قیمت انواع قطعات پیش ساخته بتنی از جمله قیمت هر متر مربع کفپوش بتنی و قیمت نیوجرسی از طریق شماره تلفن ۰۲۱۶۲۹۹۹۶۷۵ با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرید.
اجزای اصلی بچینگ چیست
یک بچینگ پلانت از قسمت های مختلفی تشکیل شده که شامل موارد زیر است:
- سیلوهای ذخیره سیمان: محل نگهداری سیمان برای استفاده در فرآیند تولید بتن است که می تواند ۱ تا ۵ سیلو باشد. ایستگاه مرکز بتن تعیین کننده تعداد سیلوهای مورد نیاز است.
- هاپرها (مخازن ذخیره مصالح): محل ذخیره شن، ماسه و سایر مصالح سنگی می باشد.
- نوار نقاله ها: برای انتقال مصالح به میکسر کاربرد دارد.
- میکسر (مخلوط کن): محلی که سیمان، شن، ماسه و آب با یکدیگر ترکیب شده و بتن آماده تولید می شود.
- باسکول های اندازه گیری: برای توزین دقیق مواد اولیه (شن و ماسه) جهت تولید بتن با کیفیت ثابت کاربرد دارد.
- سیستم کنترل الکترونیکی: کنترل و تنظیم میزان ورود مواد و نظارت بر عملکرد کلی بچینگ بر عهده سیستم کنترلی است.
- اتاق اپراتور: در این قسمت کنترل تمامی دریچه ها، وزن و مقدار مصالح توسط اپراتور انجام می شود.
- بخش تامین آب: حجم آب مورد نیاز در هر بچ توسط کنتور آب اندازه گیری می شود.
- منبع ذخیره آب: آب مورد نیاز بتن پس از اندازه گیری خودکار، وارد میکسر می شود.
طرز کار بچینگ
در پاسخ به این سوال که طرز کار بچینگ چیست باید گفت که ابتدا ماسه توسط دریچه ای به نوار نقاله هدایت می شود و نوار نقاله مصالح را به درون میکسر می ریزد. از طرفی سیمانی که در سیلو ذخیره شده بود، از طریق اسکرو به باسکول ریخته شده و بعد از اندازه گیری وزن به میکسر ریخته می شود. سپس آب به داخل میکسر افزوده می شود و مواد اولیه با آب برای مدت زمان مشخصی مخلوط می شوند تا بتن مورد نظر به دست آید. در مرحله بعد، بتن آماده شده توسط کامیون های میکسر یا هر دستگاه انتقال دهنده دیگر، به محل احداث سازه منتقل می شود.
طبقه بندی بچینگ ها
به طور کلی بچینگ ها را می توان از جهات گوناگون طبقه بندی کرد. بچینگ ها از نظر نرخ تولید بتن، مکانیزم اختلاط، قابلیت حمل و جابجایی و نوع بتن تولیدی به چندین دسته تقسیم می شوند.
نرخ تولید بتن
بچینگ ها از جهت نرخ تولید بتن، به دو دسته پیوسته و ناپیوسته تقسیم می شوند. در بچینگ های پیوسته، مصالح اولیه با سرعت و نرخ ثابت و بدون انقطاع وارد دیگ میکسر می شوند و بتن به طور پیوسته و با همان نرخ تولید می گردد. اما در بچینگ های ناپیوسته، حجم مصالح متناسب با ظرفیت دیگ میکسر در نظر گرفته می شود و سپس دیگ شروع به کار می نماید. این سیکل به دفعات انجام می شود تا بتن حاصل گردد. بچینگ های ناپیوسته کاربرد گسترده ای در سطح کشور دارند.
مکانیزم اختلاط
بچینگ ها از نظر مکانیزم اختلاط به دو دسته دورانی و ثابت تقسیم می شوند. در بچینگ با اختلاط دورانی، پره های اختلاط به بدنه دیگ متصل بوده و با چرخش دیگ، پره ها نیز می چرخند و عمل اختلاط صورت می گیرد. اما در بچینگ با مکانیزم ثابت، پره های اختلاط از بدنه دیگ جدا بوده و توسط یک سیستم محرک به حرکت درآمده و بنابراین عمل اختلاط انجام می شود.
قابلیت جابجایی و حمل
بچینگ های ثابت اغلب در یک مکان ثابت از کارگاه نصب شده و بتن قسمت های گوناگون را تامین می کنند. اما بچینگ های متحرک، نمونه کوچک شده از بچینگ های ثابت هستند که از قابلیت حمل و جابجایی برخوردارند. لازم به ذکر است که حجم و میزان ظرفیت تولید بتن توسط بچینگ های ثابت بیشتر از نمونه های متحرک می باشد. از بچینگ پلانت ثابت در پروژه های بزرگ مانند ساخت پل ها، برج ها و کارخانه های پیش ساخته بتن استفاده می شود. اما بچینگ متحرک برای پروژه های موقت و کوچک تر مناسب است.
نوع بتن تولیدی
بچینگ ها از قابلیت تولید بتن تر و بتن خشک برخوردارند. به طور کلی در بچینگ های تولید کننده بتن تر، ابتدا تمامی مصالح اولیه و تشکیل دهنده بتن اعم از آب، سیمان، شن و ماسه با یکدیگر ترکیب شده و پس از اتمام عملیات اختلاط، بتن تولید شده جهت استفاده به محل مربوطه منتقل می شود.
در صورتی که فاصله بچینگ با محل بتن ریزی بسیار زیاد باشد، ابتدا سیمان، شن و ماسه با یکدیگر ترکیب می شوند و سپس در نزدیکی محل بتن ریزی، آب و سایر مواد افزودنی به مخلوط اضافه می شود و عمل میکس در حین انتقال بتن به محل پروژه انجام می گیرد. به این روش بچینگ خشک گفته می شود که با انجام آن، کیفیت بتن حفظ می گردد.
مزایای استفاده از بچینگ چیست
در این بخش از مبحث بچینگ چیست ، به آشنایی با مزایای استفاده از این دستگاه می پردازیم. اصلی ترین مزیت بچینگ، افزایش دقت در ترکیب مواد است. کنترل دقیق نسبت مواد، بهبود کیفیت بتن را به همراه دارد. از طرفی با استفاده از سیستم های خودکار و برنامه ریزی شده، اتلاف مواد اولیه و هدررفت مصالح کاهش می یابد. افزایش سرعت تولید بتن از دیگر مزایای بچینگ به شمار می آید. امکان تولید حجم بالایی از بتن در مدت زمان کوتاه با استفاده از این فرآیند امکان پذیر است. فرآیند خودکار، کاهش هزینه های نیروی انسانی و نیاز به نیروی کار زیاد را در پی دارد. در نهایت کنترل دقیق بچینگ موجب تولید بتن با کیفیت یکنواخت و استاندارد می شود.
کاربرد بچینگ چیست
از بچینگ در تولید بتن معمولی برای اغلب پروژه های عمرانی استفاده می شود. همچنین سیستم بچینگ پلانت در روسازی بتنی برای اتوبان ها، فرودگاه ها، خیابان، جاده ها، پارکینگ های بزرگ، کارخانجات و مراکز صنعتی و سایر زیرساخت های شهری کاربرد دارد. علاوه بر این موارد کاربرد بچینگ در تولید بتن غلتکی (RCC) که به عنوان رویه بتنی در روسازی یا مصالح در سدسازی مورد استفاده قرار می گیرد، به چشم می خورد. این روش علاوه بر پروژه های عمرانی، در کارخانه های تولید بتن و قطعات پیش ساخته بتنی از جمله جدول بتنی کاربرد دارد. جهت استعلام قیمت جدول بتنی پیش ساخته و قیمت کول چاه با کارشناسان عمران مدرن از طریق شماره ۰۲۱۶۲۹۹۹۶۷۵ تماس بگیرید.
نکات ایمنی در زمان استفاده از بچینگ چیست
در زمان استفاده از بچینگ توجه به نکات ایمنی زیر توسط اپراتور بچینگ الزامی است. اپراتور نباید در حین کار، محل را ترک کند و تنها مجاز به رفت و آمد در اتاق فرمان بچینگ می باشد.
- عدم باز کردن درب میکسر هنگام اختلاط مصالح
- اطمینان از پر نبودن سیلو سیمان
- پرهیز از نصب الکتروموتورها در زیر لوله های آب
- استفاده از پوتک لاستیکی در صورت گیر کردن مارپیچ اسکرو
- هدایت تراک میکسر برای بارگیری به قسمت زیر بچینگ
- استفاده از وسایل ایمنی مانند دستکش، ماسک، کلاه و کفش ایمنی حین کار
- پرهیز از قرار گرفتن در بخش زیر سیستم بالابر و محفظه حمل مصالح در حین انجام تعمیرات
- ممنوع بودن ورود و خروج افراد به جز کارکنان آموزش دیده به بچینگ
- خودداری از پاشیدن آب به بخش اتاق کنترل و الكتروموتور ها در زمان نظافت
- انتخاب محل مناسب (به دور از گرد و غبار) جهت نصب الکتروموتور ها
- سرویس منظم تجهیزات دستگاه بچینگ
- قطع برق دستگاه پس از پایان کار
اپراتور بچینگ
از موضوعات مهم و کلیدی در مبحث بچینگ ، اپراتور آن است. اپراتور بچینگ فردی متخصص و مجرب است که وظیفه کنترل، مدیریت و نظارت بر فرآیند تولید بتن در ایستگاه بچینگ را بر عهده دارد. این شخص با استفاده از سیستم های کنترلی و نرم افزارهای مرتبط، مقدار دقیق مواد اولیه را تنظیم و بررسی کرده و از صحت عملکرد دستگاه ها اطمینان حاصل می نماید. در واقع این فرد باید از دانش فنی لازم در زمینه بتن سازی و عملکرد دستگاه برخوردار باشد تا بتواند با اطمینان از تولید بتن با کیفیت و مطابق با استانداردهای تعیین شده، در پروژه های ساختمانی مشارکت نماید. به طور کلی، اپراتور بچینگ پلانت نقش بسیار مهمی در تضمین کیفیت بتن و بهینه سازی فرآیند تولید دارد.
قبل از تولید بتن وظایف اپراتور بچینگ چیست
وظایف اصلی اپراتور بچینگ قبل از تولید بتن عبارتند از:
- باز کردن دریچه سیلوی سیمان جهت روان و یکنواخت وارد شدن به داخل دستگاه
- بررسی سیستم برق و اطمینان از وصل بودن برق سه فاز به دستگاه و عدم وجود هرگونه اختلال در سیستم برق
- بازرسی تجهیزات مکانیکی دستگاه مانند الکتروموتور، گیربکس و درام میکسر و اطمینان از روانکاری
- کنترل سطح روغن گیربکس و پر کردن آن در صورت نیاز
- باز کردن شیر کمپرسور باد
- تنظیم دقیق میزان مواد اولیه مطابق با استانداردهای تعیین شده
- بررسی میزان مصالح موجود در سیلوها
- آزمایش کیفیت مواد اولیه (شن، ماسه، سیمان و آب)
وظایف اپراتور بچینگ در زمان تولید بتن چیست
ابتدا اپراتور کمپرسور را روشن می کند تا هوای فشرده مورد نیاز برای عملکرد برخی از بخش های دستگاه تأمین شود. سپس اپراتور با فشردن کلید های مخصوص، دریچه های مخازن مصالح (مانند شن، ماسه و سنگدانه) را باز می کند تا مصالح به داخل باسکول ها ریخته شوند. با رسیدن وزن مصالح به مقدار تعیین شده، دریچه مخازن بسته می شود. پس از وزن کردن مصالح، میکسر را روشن کرده تا مواد با یکدیگر ترکیب شوند. با روشن کردن پمپ آب نیز، بخشی از آب مورد نیاز برای تولید بتن به داخل میکسر پمپ می شود. اکنون با روشن کردن نوار نقاله ها، مصالح از باسکول ها به داخل میکسر منتقل و با روشن کردن نوار حلزونی سیمان، سیمان از سیلو به داخل باسکول سیمان و سپس به میکسر منتقل می شود.
سپس آب باقی مانده به میکسر افزوده می شود و برای اطمینان از تخلیه کامل مصالح، هاپرها و قیف ها ویبره می شوند. در این مرحله دیگ میکسر مواد را به طور کامل با یکدیگر مخلوط کرده تا بتن یکنواختی تولید شود. پس از اتمام فرآیند میکس، اپراتور میکسر ملات ساز را متوقف کرده و با فشردن دکمه مخصوص، بتن تولید شده را از میکسر تخلیه می کند.
وظایف اپراتور بچینگ پس از تولید بتن چیست
وظایف اصلی اپراتور بچینگ پس از تولید بتن عبارتند از:
- بررسی کیفیت بتن تولید شده و انجام آزمایش های کنترلی
- ثبت اطلاعات مربوط به هر بچ تولیدی (زمان، میزان، کیفیت و مشخصات مواد اولیه)
- تمیزکاری دستگاه ها و تخلیه باقی مانده های بتن از میکسر و نوار نقاله
- خاموش کردن سیستم ها و بررسی وضعیت تجهیزات برای جلوگیری از خرابی
- گزارش دهی درباره میزان بتن تولید شده و مشکلات احتمالی در فرآیند تولید
- نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه دستگاه برای بهبود عملکرد آینده
نکات مهم در استفاده از بچینگ چیست
انتخاب صحیح نوع بچینگ از نکات مهم در استفاده از این دستگاه است. با توجه به نوع پروژه، باید بین بچینگ ثابت یا متحرک انتخاب مناسبی انجام شود. جهت جلوگیری از خرابی و افزایش عمر مفید تجهیزات، نگهداری و سرویس منظم دستگاه ضروری است. با بازبینی و تعمیر منظم دستگاه، از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل خواهد شد. اپراتورهای بچینگ باید با نحوه کار دستگاه و رفع ایرادات احتمالی آشنا باشند. همچنین استفاده از مواد با کیفیت و نسبت های دقیق برای دستیابی به بتن استاندارد الزامی است. چراکه کیفیت مواد اولیه بر کیفیت محصول نهایی تأثیر دارد و باید قبل از استفاده، مورد بررسی قرار گیرد. با مدیریت و کنترل میزان مصرف آب و سیمان، افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها حاصل می شود. در نهایت استفاده از تجهیزات ایمنی و رعایت پروتکل های ایمنی در حین کار با دستگاه، حیاتی است.
جمع بندی
به عنوان جمع بندی مبحث بچینگ چیست می توان گفت بچینگ پلانت یکی از تجهیزات اساسی در صنعت ساخت و ساز است که کیفیت و یکنواختی بتن را تضمین می کند. انتخاب نوع مناسب بچینگ، بسته به نوع پروژه، تأثیر مستقیمی بر بهره وری و هزینه های اجرایی دارد. با توجه به نیازهای پروژه های عمرانی، استفاده از سیستم های پیشرفته بچینگ بهره وری را افزایش داده و کیفیت سازه های بتنی را بهبود می بخشد.
جهت خرید مصالح ساختمانی مورد نیاز می توانید به وب سایت عمران مدرن مراجعه کنید. عمران مدرن به عنوان یکی از مراجع تخصصی در زمینه فروش و ارائه خدمات ساختمانی، انواع قطعات پیش ساخته بتنی و سایر تجهیزات و مصالح ساختمانی را با کیفیت بالا و قیمت مناسب ارائه می دهد.
