صنعت ساختمان‌سازی پیشرفت‌های چشمگیری را تجربه کرده است و این پیشرفت‌ها در آینده هم ادامه خواهند داشت. با این وجود استفاده از میلگرد در سازه‌های مختلف، همچنان یک اصل مقاوم‌سازی محسوب می‌شود. این موضوع از اهمیت و نقش میلگرد در صنعت ساختمان سازی خبر می‌دهد. اما کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی چیست؟ میلگردها انواع مختلفی دارند و هر کدام از آنها برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به این ترتیب قیمت میلگرد ها هم با یکدیگر متفاوت است. برای آگاهی از کاربرد میلگردها در ساخت و ساز، ادامه مطلب را از دست ندهید.

میلگرد و استانداردهای بین‌المللی آن

برای اینکه درک دقیق‌تری از کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی داشته باشید، بد نیست ابتدا تعریف میلگرد را مرور کنیم. میلگرد (Rebar) یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی در زمینه استحکام سازه است. از نظر ساختمانی، میلگرد نوعی پروفیل بلند و توپر است که باعث بهبود مقاومت کششی بتن می‌شود. اما دلیل این امر چیست؟

بتن ماده‌ای بسیار مستحکم و مقاوم است، اما به تنهایی نمی‌تواند در برابر فشارهای کششی مقاومت کند. در واقع استفاده از میلگرد با هدف رفع این نقطه ضعف بتن انجام می‌شود. استفاده از بتن در سازه‌ها قدمت بسیار زیادی دارد. در روم باستان برای افزایش مقاومت سازه‌ها از بتن استفاده می‌کردند. با این حال استفاده از میلگرد و فولادهای ساختمانی در کنار بتن، قدمت خیلی زیادی ندارد و به حدود 200 سال قبل برمی‌گردد.

از نظر استاندارد ملی ایران، میلگرد محصولی فولادی گرم نوردیده است. این محصول به صورت ساده و آجدار با مقطع گرد عرضه می‌شود. میلگردها انواع مختلفی دارند که هر کدام از آنها را با اهداف خاصی استفاده می‌کنند. به طور کلی میلگردها به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی شناخته می‌شوند.

برای مشخصات انواع میلگرد در جهان استانداردهای خاصی تعریف کرده‌اند. آشنایی با این استانداردها در شناخت کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی اهمیت زیادی دارد. برخی از مهم‌ترین استانداردهای بین‌المللی میلگرد، عبارتند از:

• استاندارد آمریکایی ASTM
• استاندارد بریتانیایی BS
• استاندارد آلمانی DIN
• استاندارد ژاپنی JIS
• استاندارد هندی IS
• استاندارد روسی GOST

بررسی مهم‌ترین استانداردهای میلگرد در ایران

برای تولید میلگرد در ایران، استاندارد ملی INSO3132 تعریف شده است. این استاندارد در سال 1369 تعیین شد و در سال 1381 مورد تجدید نظر قرار گرفت. به هر حال امروزه میلگردهای تولیدشده در ایران، باید دارای این استاندارد باشند. البته استانداردهای بین‌المللی که در عنوان قبل به آنها اشاره شد هم در کشور ما مورد استفاده قرار می‌گیرند. استاندارد ملی ایران شماره 3132 است که منابعی برای آن مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در ادامه به تشریح برخی از این استانداردها می‌پردازیم:

• استاندارد ISO: این استاندارد یکی از مهم‌ترین استانداردهای شناخته‌شده در جهان محسوب می‌شود. برخی از استانداردهای ایزو، مثل ISO 6935-1 و ISO 6935-2 از جمله استانداردهای مورد استفاده در ایران هستند.
• استاندارد DIN: همانطور که اشاره شد این استاندارد آلمانی است که توسط موسسه استانداردسازی در برلین تهیه شده است. از مهم‌ترین استانداردهای DIN که در استاندارد 3132 استفاده شده، می‌توان به DIN 488-3 و DIN 488-1 و ... اشاره کرد.
• استاندارد BS: موسسه استانداردگذاری بریتانیا، یکی از گسترده‌ترین موسسات برای تعیین استاندارد کالا و خدمات در جهان محسوب می‌شود. در استاندارد ایران از استاندارد BS 4449:2005 + A2:2009 استفاده می‌شود.

معرفی انواع میلگرد از نظر جنس و مواد به‌کار رفته

میلگردها با توجه به موادی که در ساخت آنها به‌کار رفته‌ است، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. انواع میلگردها با توجه به ویژگی‌هایی که دارند، کاربردهای متفاوتی هم خواهند داشت. با توجه به این که ساخت و سازها در شرایط آب و هوایی و محیطی مختلف انجام می‌شوند، آگاهی از کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی اهمیت زیادی دارد. در ادامه مهم‌ترین انواع میلگردها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1. میلگرد اروپایی

برای ساخت این نوع میلگرد از منگنز استفاده می‌شود. با توجه به خاصیتی که منگنز دارد، این نوع میلگرد به سادگی خم می‌شود. به همین دلیل در مناطق حادثه‌خیز بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا میلگرد اروپایی برای پروژه‌هایی با ساختار یکپارچه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

2. میلگرد با پوشش اپوکسی

به این نوع میلگرد، میلگرد سیاه با روکش اپوکسی هم گفته می‌شود. دلیل استفاده از اپوکسی برای روکش این میلگرد، افزایش خاصیت ضدزنگ‌زدگی محصول است. توجه داشته باشید که روکش به‌کار رفته در این میلگرد بسیار نازک است، اما مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی دارد.

3. میلگرد فولاد کربنی

به میلگرد فولاد کربنی، میلگرد سیاه هم می‌گویند. میلگرد فولاد کربنی در برابر زنگ‌زدگی و رطوبت مقاومت بالایی ندارد. به همین خاطر استفاده از این نوع میلگرد در مناطق با آب و هوای مرطوب و شرجی مناسب نیست. همچنین قیمت میلگرد فولاد کربنی نسبت به میلگرد با پوشش اپوکسی کمتر است. امروزه در اغلب ساخت و سازها از این نوع میلگرد استفاده می‌کنند.

4. میلگرد کامپوزیتی

در ساخت این نوع میلگردها از فیبر استفاده شده است. به همین دلیل خمش در آنها نباید اتفاق بیفتد. کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی و به‌خصوص کاربرد میلگرد کامپوزیتی، افزایش استقامت سازه است. میلگردهای کامپوزیتی به دلیل وزن سبکی که دارند، مورد استقبال برخی سازندگان قرار می‌گیرند. میلگرد کامپوزیتی در برابر خوردگی مقاومت بسیار خوبی دارد. از این میلگرد در صنعت خودروسازی، هوافضا و ... استفاده می‌شود. به طور کلی میلگرد کامپوزیتی قیمت بالاتری نسبت به سایر میلگردها دارد.

5. میلگرد گالوانیزه

یکی دیگر از انواع میلگردهاست که سطح آن را با فلز روی می‌پوشانند. دلیل استفاده از فلز روی در این میلگرد، محافظت از میلگرد در برابر خوردگی است. برای استفاده از پوشش روی در این میلگرد از فرایند گالوانیزه گرم استفاده می‌کنند. با توجه به مقاومت بالایی که میلگرد گالوانیزه در برابر انواع آسیب‌ها دارد، از قیمت بالایی هم برخوردار است.

6. میلگرد فولادی ضدزنگ

همانطور که از نام این نوع میلگرد پیداست، خاصیت ضدزنگ دارد. در این میلگرد از آلیاژ آهن با حدود 10.5 درصد کروم استفاده شده است. میلگرد فولادی ضدزنگ در برابر خوردگی هم نسبت به سایر میلگردها مقاومت بالایی دارد. همچنین در برابر حرارت هم بسیار مقاوم است. از این نوع میلگرد در پروژه‌های عمرانی مثل ساخت پل، بزرگراه‌ها و ساختمان‌ها استفاده می‌کنند. به طور کلی قیمت بیشتری نسبت به سایر انواع میلگردها دارد.

میلگردها از نظر کاربرد چند نوع هستند؟

کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی با توجه به ویژگی‌هایی که دارند متفاوت است. به طور کلی میلگردها از جنبه‌های مختلفی قابلیت دسته‌بندی دارند. حالا نوبت به معرفی انواع میلگردها از نظر کاربرد می‌رسد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

1. میلگردهای تقویتی

معمولا از این نوع میلگردها در پروژه‌هایی استفاده می‌شود که قسمتی از ساختمان دوام کافی ندارد. همچنین ممکن است برآورد شود که قسمتی از سازه در آینده دچار آسیب شود. در این حالت از میلگردهای تقویتی استفاده می‌کنند. میلگردهای تقویتی قابلیت خمش مناسبی دارند.

2. میلگردهای بستر

دو میلگرد موازی به طول 3 متر به یکدیگر متصل می‌شوند که فاصله عرضی آنها بین 5 تا 15 سانتی‌متر متغیر است. این دو میلگرد از طریق جوش دادن یک مفتول به صورت عمودی و زیگزاگ به یکدیگر متصل می‌شوند. میلگرد بستر در پروژه‌های ساختمانی برای مقاومت در برابر تنش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع میلگردها نیازی به دوغاب‌بندی و ... ندارند.

3. میلگردهای نرمال

یکی دیگر از انواع میلگردها هستند که طول آنها حداقل 3 و حداکثر 11 متر است. میلگردهای نرمال به دو شکل شاخه و کلاف تولید می‌شوند که هر کدام مصرف خاصی دارند. کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی را بررسی کردیم. کاربرد میلگرد نرمال هم در ساخت خرپا، تیرچه، تیرچه بلوک و ... است.

4. میلگرد زیگزاگ

از ترکیب دو میلگرد ساده و آجدار، میلگرد زیگزاگ تولید می‌شود که به آن خرپا هم گفته می‌شود. دو میلگرد ساده و آجدار از طریق جوش یا قلاب به یکدیگر متصل می‌شوند. معمولاً برای تولید این نوع میلگردها از روش نورد گرم استفاده می‌شود. میلگردهای زیگزاگ برای استفاده در سقف بسیار مناسب هستند.

5. میلگردهای حرارتی

این نوع میلگردها دارای استحکام کششی بالایی هستند. به همین دلیل از میلگردهای حرارتی برای جلوگیری از ترک‌خوردگی بتن استفاده می‌کنند. کاربرد اصلی این نوع میلگردها، جلوگیری از گسستگی سقف و افزایش استحکام سازه است.

استفاده از میلگرد در سقف ساختمان

جمع بندی

میلگردها یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی در زمینه استحکام سازه‌ها هستند. به همین دلیل نقش پررنگی در این صنعت ایفا می‌کنند. میلگردها انواع مختلفی دارند که هر کدام از ویژگی‌های خاصی برخوردارند. در این مطلب به بررسی کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی پرداختیم. اطلاع از کاربرد انواع میلگرد، برای انتخاب بهترین گزینه اهمیت زیادی دارد. میلگردها از نظر جنس به انواع فولاد کربنی، روکش اپوکسی، کامپوزیتی، گالوانیزه و اروپایی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این میلگردها در شرایط مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. قیمت انواع میلگرد هم با هم متفاوت است. برخی از میلگردها با توجه به ویژگی‌ها و کارایی که دارند از نظر قیمتی هم گران‌تر هستند.

منبع: https://assen.ir/